در حاشیه شبهات وارده به توافق نامه ژنو 3

بسم الله الرحمن الرحیم

در مطلب قبلی از تلاشهایی که برای رسیدن به توافق ژنو3 انجام شد تشکر کردم، در این مطلب نیز قصد دارم در خصوص برخی شبهات فنی که در خصوص توافقنامه مطرح است پاسخ گویم، لیکن قبل از آن لازم می دانم نظر دوستان را به یک مسئله ی مهم جلب نمایم، حقیر این توافق را یقیناً آرمانی و بهترین توافق ممکن نمی دانم، بلکه اعتقاد دارم همانطوری که رهبری فرمودند، آرمانگرایی را باید با واقع بینی همراه نمود و به اندازه توان و قدرت داخلی باید آرمانی فکر کرد و عمل نمود؛ بالاخره در شرایطی که دولت دهم به لحاظ مدیریت اقتصادی و به خصوص مدیریت تحریم ها به خوبی عمل ننمود و قوای سه گانه بخش زیادی از توانشان را خرج اختلافات بی فایده و مضر کردند و در شرایطی که دولت یازدهم از تکرار نابجای عبارات مأیوس کننده و این که خزانه خالی است هیچ ابایی نداشت و در حالی که نیمی از مردم به شعارهای مذاکره محور دولت یازدهم برای حل مشکلات اقتصادی رأی داده بودند، نمی توان منتظر بود که یک توافق آرمانی منعقد شود، بلکه در این شرایط نظر مقام معظم رهبری نیز حفظ خطوط قرمز بود نه حفظ خطوط آرمانی؛ و اما در ادامه به سه شبهه و پاسخ های آنها در خصوص توافقنامه ی مزبور اشاره می کنم:

1- یکی از شبهات مهمی که از سوی منتقدان سرسخت طرح مطرح می شود این است که چرا توافق نامه عدم افزایش تحریم ها را یک امتیاز تلقی می کند و چرا باید در برابر این مسئله که هنوز محقق نشده است ایران امتیاز بدهد که پاسخ حقیر این است که:

اولاً تشدید تحریم ها در صورتی که توافق صورت نمی گرفت برخلاف گزینه نظامی به سادگی قابل حصول بود و چندان دور نبود و اگر اتمام حجت مسئولان ایرانی و فعالیت دولت آمریکا در کنگره نبود، تا همین اکنون محقق شده بود.

ثانیاً این که ما هم در مقابل چنین امتیازی، امتیاز مشابهی داده ایم، یعنی چیزی را که هنوز به آن دست پیدا نکرده ایم را متعهد شدیم که دست پیدا نکنیم و در وضع موجود حفظ کنیم.

2- یکی دیگر از شبهات مطروحه این است که ایران وقتی در گام اول این امتیازات را می دهد در گام های بعدی حتماً باید امتیازات بیشتری بدهد که پاسخش را عرض می کنم:

اولاً که ما خطوط قرمزمان مشخص است و همانطوری که قبلاً نیز اعلام شده است هرگز نیز قابل دور زدن نیست و آن چرخه کامل غنی سازی در داخل خاک ایران است و اگر تاکنون نیز توافقی رخ نداده است دلیلش همین در نظرنگرفتن خطوط قرمز بوده است.

ثانیاً اکثر بندهای گام اول برای 6 ماه است یعنی در این 6 ماه که طرفین مقابل توافقات را عملی می کنند بایستی اعتمادسازی رخ دهد و همانطوری که تاکنون به دشمن اعتماد نداشتیم اکنون نیز اگر پس از اعتمادسازی، طرف مقابل به حذف تحریم ها گردن ننهد، ایران می تواند بعد از توافق 6 ماهه به توافق جدیدی تن ندهد و دوباره محدودیت هایی را که برای خود و اختیاراتی را که برای نظارت بیشتر در طرف مقابل ایجاد کرده بود را به حالت قبل بازگرداند، لیکن فرایند اعتماد سازی، فرایندی است که تا صورت نگیرد نمی توان به نتیجه رسید، خواه این نتیجه حذف تحریم ها و احقاق حقوق ایران باشد و خواه اتمام حجت برای طرف مقابل و فرصتی جدیدی برای شناخت بیشتر مردم از دشمنان کشور باشد.

3- از شبهات دیگری که مطرح می شود این است که تحریم ها عملاً کاهش چندانی نداشته اند و ایران چیز چندانی به دست نیاورده است که پاسخ می گویم:

اولاً که طرف مقابل تحریم ها را ابزار و در واقع تنها ابزار خودش می شناسد و تا زمانی که گام های اعتمادسازی به نتیجه کامل نرسد، منطقاً نمی توان انتظار داشت این ابزار را برزمین بنهد.

ثانیاً اگر چه از ابتدا کاهش تحریم ها در برنامه نبود و فقط قرار بود بخشی از دارایی های بلوکه شده بازگردد، لیکن چانه زنی مذاکره کنندگان ایرانی باعث شد در زمینه کاهش تحریم ها نیز فتح بابی رخ دهد تا توافق نامه با گام های عملی در خصوص کاهش تحریم ها همراه گردد.

ثالثاً اگر چه تحریمها چندان کاهش نیافته اند لیکن ایران هم کار چندانی در قبال این تفاهم نامه انجام نمی دهد، ایران ضمن ادامه غنی سازی از توسعه ی کارش به صورت محدود برای 6 ماه به صورت داوطلبانه و غیرالزام آور انصراف می دهد تا طرف مقابل با توجه به تشدید نظارتها، از صلح آمیزی برنامه ایران مطمئن شوند و این که تاکنون تمام بندهای توافقات ایران غیر الزام آور بوده است و ایران در پایان 6 ماه و یا درصورت خلف وعده از سوی طرف مقابل می تواند به ادامه آن اقدام نکند.

مطلب مرتبط: چند تشکر بابت توافق